Autor,

Autor: Anna Legierska Opublikowano: 28 lipca 2017 r

Culture.pl

Gdzie można znaleźć krzemień neolityczny? Jaki jest związek polskiego złota z odkryciem Ameryki? Culture.pl eksploruje historyczne labirynty kopalni, kilkusetletnie słone głębiny i podziemne miasta wykute w kamieniu.

Kopalnia srebra w Tarnowskich Górach

Od kilku tygodni cały świat mówi o tej atrakcji turystycznej w Tarnowskich Górach. W lipcu 2017 r. w Krakowie komitet UNESCO podjął decyzję o wpisaniu śląskiej kopalni srebra na prestiżową Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Podziemny skarb to niezwykły 35-kilometrowy labirynt historycznych dróg wodnych, sztolni, szybów i innych obiektów górniczych. Śląskie arcydzieło hydrotechniki podziemnej jest 16. ^polskim zabytkiem na liście dziedzictwa kulturowego i zostało uznane przez komisję za przykład ludzkiego geniuszu i kreatywności. Wykorzystanie tej wody pokopalnianej jest ewenementem na skalę światową.

Zabytkowa Kopalnia Srebra w Tarnowskich Górach [galeria].

1 / 17

Część kompleksu udostępniona jest turystom, którzy mogą do niej dotrzeć schodząc 40-metrowym szybem Anioł . Unikalna trasa prowadzi do zrekonstruowanej komory górniczej. Turyści znajdują tam małe jeziorko z pozostałościami galeny, oryginalnymi narzędziami i pełnymi drewnianych wózków z końca XVIII ^wieku . Kopalnia oferuje wycieczki łodzią po drogach wodnych i źródło krystalicznie czystej wody.

Chełmskie Tunele Kredowe

Pod chełmską starówką rozciągała się jedyna w Europie kopalnia kredy. Nikt nie wie dokładnie, jak długie są podziemne tunele – do niektórych z nich dotrzeć może jedynie specjalnie przeszkolona załoga ratownictwa górniczego.

Według niektórych źródeł wielopoziomowe labirynty kredowe docierają do Stołpia, miasteczka oddalonego o piętnaście kilometrów od Chełma. Najstarsze pochodzą z XIII ^wieku . W Chełmskich Tunelach Kredowych czytamy:

Mówi się, że w kredowych murach kryły się bogactwa książąt i skarby chełmiańskich mieszczan, zaś lochy pod starym ratuszem służyły nie tylko jako skarbiec, ale także więzienie, w którym umierali z głodu skazańcy. Część z nich była jeńcami wojennymi. Starsi mieszkańcy Chełma znają wiele przekazywanych z pokolenia na pokolenie opowieści i legend o białej kopalni.

Według legend ukrytego bogactwa strzeże Duch Bieluch. Prace archeologiczne odsłoniły w kopalni zabytkową broń, płytki, monety i narzędzia żelazne. Na trasie turystycznej znajduje się także doskonale zachowany odcinek z unikalnymi krasami kredowymi i płaskorzeźbą przedstawiającą orła.

Kopalnia Guido i Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu

Jak wyglądało górnictwo na początku XX ^wieku ? Jaką rolę w historii górnictwa odegrały konie? Muzeum Kopalni i Górnictwa Węglowego Guido w Zabrzu wygląda dokładnie tak samo, jak ponad dwieście lat temu, kiedy zostało opuszczone przez górników. Każdy z trzech poziomów opowiada inną historię: o kulcie św. Barbary, realiach codziennej pracy w kopalniach czy o ogromnych maszynach. Aby do nich dotrzeć, turyści muszą przemierzać wąskie i strome ścieżki. Ci, którym się udało, zapewniają, że było warto!

Oprócz podziemnej ciemności i podziemnego muzeum, jedną z największych atrakcji Guido jest podwieszana kolej elektryczna, jedyna w swoim rodzaju na świecie udostępniona turystom.

Kopalnie soli: Wieliczka, Bochnia, Kłodawa

To zabytek światowej klasy i liczący 700 lat najstarszy polski przedsiębiorca. To podziemne miasto, wyrzeźbione w solnych skałach, przyciąga co roku ponad milion turystów swoimi błyszczącymi rzeźbami, kaplicami i krętymi korytarzami. Odwiedzali go Goethe, Chopin , Matejko , Prus i Sienkiewicz , lecz pierwsi turyści eksplorowali słone głębiny już w XV ^wieku . Czy wiesz, że sól z kopalni soli w Wieliczce ma prawie 14 milionów lat?

Zabytkowa Kopalnia Soli w Wieliczce i Muzeum Żup Krakowskich [galeria].

1 / 12

Dziś kopalnia to także nowoczesny obiekt kulturalny, w którym odbywają się podziemne koncerty, wystawy i pokazy filmowe. Obiekt wraz z kopalnią soli w Bochni wpisany jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Warto także zwiedzić największą i najgłębiej działającą kopalnię soli w Kłodawie.

Mówi się, że zjazd windą na głębokość 600 metrów pod ziemię z prędkością sześciu metrów na sekundę pozostawia niezapomniane wrażenia. Zwiedzanie obejmuje spacer wydrążonymi sztolniami, podziemną kaplicą św. Kingi – patronki solnych górników oraz szeregiem komór solnych.

Podziemne miasto na wyspie Wolin

A teraz coś dla fanów militariów. Utrzymywany przez dziesięciolecia w ścisłej tajemnicy Vineta, zespół bunkrów, baraków, magazynów amunicji i kilometrowych podziemnych ścieżek, powstał w Świnoujściu tuż przed II wojną światową.

Armaty ukryte pod tonami zbrojonego betonu miały zabezpieczać nazistowską bazę marynarki wojennej Kriegsmarine. Po wojnie bazę przejęły wojska radzieckie, a później polskie. W czasach komunistycznych polscy generałowie mieli nadzorować lądowanie polskich wojsk w Skandynawii. Ze Świnoujścia do Szczecina już niedaleko – warto zobaczyć podziemne ścieżki w schronach przeciwlotniczych pozostawionych przez wycofujące się wojska niemieckie.

Podziemia Rynku Głównego w Krakowie

XIII ^– wieczny rynek w Krakowie jest wszystkim dobrze znany, ale ile osób wie, jak wyglądał w czasach Mikołaja Kopernika? Kraków późnego średniowiecza pozostaje do odkrycia dla podróżników w czasie, którzy odważą się zejść do podziemi otaczających Sukiennice. Ich strona internetowa wyjaśnia:

Podziemia krakowskiego Rynku Głównego to odyseja w przeszłość, ożywiona wieki później przez grupę archeologów. To sanktuarium pełne zabytkowych budowli i reliktów architektury, kamiennych chodników z rowkami wytartymi przez koła królewskich powozów; najstarsze budynki handlu ceglanego; ozdoby, monety i wiele innych przedmiotów – zagubionych lub pozostawionych tu celowo przez osoby odwiedzające to miejsce wieki temu. Zwiedzanie podziemnego Krakowa odbywa się po szklanych rampach i wiaduktach zawieszonych nad zachowanymi średniowiecznymi drogami, z których najstarsze pochodzą z aż do XI 

^wieku . Podobna budowla znajduje się pod Rzeszowem – w podziemiach Rynku Głównego kryje się 40 piwnic, z których najstarsze powstały w XIV 

^wieku .

Kopalnia złota Złoty Stok

Stare mapy i plany kopalń, narzędzia i lampy górnicze, minerały, piece do wytopu złota i wózki służące do jego transportu. Kopalnia złota Złoty Stok wypełniona jest po brzegi najróżniejszymi artefaktami. Z atrakcjami turystycznymi wiąże się niesamowita historia.

Dlaczego? Mówi się, że polskie złoto odegrało rolę w odkryciu Ameryki. Jak? Okazuje się, że rodzina Fuggerów (główni akcjonariusze kopalni) finansowała hiszpańską królową Izabelę I, która w 1492 roku przeprowadziła słynną wyprawę pod wodzą Krzysztofa Kolumba. Muzeum skrywa także wiele innych tajemnic. W odgałęzieniu tuneli, jednym z magazynów materiałów wybuchowych, J. Schärfenberg założył laboratorium. Był człowiekiem, który wydobył potężną truciznę z rud arsenu. Legenda głosi, że Napoleona często truto substancjami pochodzącymi ze Złotego Stoku.

Najstarsze wydobycia prowadzono w okolicach Złotego Stoku około 2000 roku p.n.e. Od tego czasu kopalnia została rozbudowana o dodatkowe 300 km sztolni, szybów i sztolni na dwudziestu jeden poziomach. Pierwsza wzmianka o działalności górniczej pochodzi z 1273 roku. Z kolei największy rozwój wydobycia złota nastąpił w kopalni w XVI ^wieku . W ciągu 1000 lat swojej działalności wydobyto szesnaście ton czystego złota. Dodatkowo na terenie kopalni znajduje się jedyny w Polsce podziemny wodospad.

Kopalnia krzemienia w Krzemionkach

155 milionów lat temu znajdowała się tu zatoka ciepłego oceanu Tetydy, dziś jest to największy na świecie kompleks kopalni krzemienia z okresu neolitu i wczesnej epoki brązu.

Oprócz 1,5-kilometrowej trasy podziemnej, na której znajdują się oryginalne wyrobiska kopalń neolitycznych, hałdy i wyrobiska szybowe, w kopalni znajduje się dawna osada górnicza, która została zrekonstruowana na podstawie znalezisk archeologicznych. Wszystko to składa się na niepowtarzalny krajobraz przemysłowy sprzed 5000 lat.

Stara Kopalnia w Wałbrzychu

Wizytówka miasta podkreśla rolę „czarnego złota” w historii Wałbrzycha. Zwiedzających zrewitalizowaną Kopalnię Węgla Kamiennego Julia zapraszamy do zapoznania się z czterema tysiącami metrów kwadratowych dawnej śląskiej architektury przemysłowej z przełomu XIX ⁱ XX ^wieku . podziemne korytarze kopalni – namacalna lekcja geologii i archeologii. W zbiorach muzeum znajdują się stare maszyny i narzędzia górnicze, podziemna sztolnia, łaźnia, kuźnia, a także lampownia i maszynownie. Dziś w budynku mieści się nowoczesne Centrum Nauki i Sztuki. Ale czekaj – Wałbrzych ma do zaoferowania o wiele więcej!

Spektakularne podziemia Zamku Książ i Gór Sowich pobudzają wyobraźnię poszukiwaczy skarbów. Ich wojenne tajemnice wciąż nie zostały rozwiązane.

Projekt Riese we Włodarzu

Historycy i badacze II wojny światowej są pewni, że głęboko w Górach Sowich kryje się ogromne, ukryte podziemne miasto. Może kryje sprzęt wojenny? A może depozyty bankowe i muzealne? A może laboratoria nuklearne, podziemne fabryki lub słynny złoty pociąg wypełniony kosztownościami i dziełami sztuki, które pod koniec wojny pospiesznie wywieziono z Wrocławia?

Sporadyczne zaskakujące wiadomości, tropy i badania od lat rozpalają wyobraźnię poszukiwaczy skarbów. Jednocześnie podsycają zainteresowanie odkopanymi już obiektami, takimi jak masyw Włodarza. Jest to jeden z największych znanych obiektów podziemnych projektu Riese z labiryntem sal, korytarzy i zalanych tuneli. Łatwo jest poczuć się jak Indiana Jones! Konto w serwisie rodzinna-turystyka.pl opisuje przeżycie następująco:

Przechodzimy przez wykute w kamieniu podziemne korytarze, które wciąż się rozgałęziają. Docieramy do tamy oddzielającej nas od zalanej części podziemnego budynku. Wsiadamy na łódkę, żeby zwiedzać zalane sztolnie. To wyjątkowe przeżycie. Pod krystalicznie czystą wodą widać dno tunelu z zalegającymi w głębi belkami, rurami, sprzętem i innymi pozostałościami konstrukcji. Płyniemy do ogromnej zalanej sali. To tutaj w ciszy, siedząc w kołyszącej się łódce, puszczamy wodze fantazji.

Riese, po niemiecku „gigant”, było ściśle tajnym nazistowskim przedsięwzięciem, którego celem było schronienie około 20 000 osób – w tym Hitlera i jego świty. Do budowy Riese zużyto więcej betonu, niż cała ludność otrzymała na budowę schronów w 1944 roku. Dziś poza Włodarzem znamy siedem podziemnych kompleksów – Osówkę, Rzeczkę, Jugowice, Soboń, Zamek Książ i Gontową. Ale jeszcze wiele pozostaje do odkrycia.

Kanały łódzkie

Zbudowany w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku prawie cztery tysiące kilometrów rur i kanałów tworzy podziemny labirynt Łodzi. Jest to pierwszy kanał w Polsce udostępniony publiczności. Krzysztof Wardecki pomógł w adaptacji Muzeum Rury Kanałów dla zwiedzających, a wystawę, znajdującą się obecnie w Muzeum Miasta Łodzi, przygotował wybitny artysta Robert Kuśmirowski .

Metro zlokalizowane jest pod Placem Wolności, wewnątrz starego owalnego zbiornika na wodę deszczową, zbudowanego w 1926 roku w celu płukania miejskich ścieków. Jedną z pierwszych sekcji systemu zaprojektował brytyjski inżynier William Heerlein Lindley, który zbudował także starą Stację Filtrów w Warszawie. Łódzkie kanały (rzeka Łódka) są najbardziej znane z roli w nagrodzonym Oscarem filmie Agnieszki Holland W ciemności .

Źródła: podziemia.pl, wlodarz.pl, rodzinna-turystyka.pl, wikipedia, Stara Kopalnia w Wałbrzychu, krzemionki.pl, kopalniazlota.pl, podziemiakredowe.pl, kopalniaguido.pl, kopalnia.pl, oprac. AL, lipiec 2017, przetłumaczone przez AP 25 lipca 2017 r.

Źródło https://culture.pl/en/article/going-under-polands-11-most-breath-taking-underground-trails